براي آن دسته از علاقه مندان موسيقي و خوانندگي كه به دنبال آموزش اصولي و آكادميك هستند، نحوه درست خواندن و درست نواختن از جمله عناوين بسيار مهم در رسيدن به مهارت كافي است. مي توان گفت اين امر با آموزش سلفژ و خوانندگي و البته تمرين زياد ميسر خواهد شد، اما براي رسيدن به مهارت و تكنيك در اين زمينه چه بايد كرد؟
ما در اين مقاله با پرداختن به آموزش هاي سلفژ و مفاهيم آن، راهكاري را خدمت علاقه مندان ارائه مي دهيم تا بتوانند به بهترين شكل وارد اين مسير شوند و از ابزار خود بهترين استفاده را بكنند؛ پس با ما در اين مقاله همراه باشيد.
سولفژ از كجا آمده است؟
چيزي در حدود 1000 سال پيش قبل از اينكه نوشتن نت هاي موسيقي وجود داشته باشد، راهب كليسايي در ايتاليا به نام گويدو مسئول گروه كر كليسا بود كه چالش هاي زيادي بر سر راه او براي ياد دادن سرودهاي جديد كليسايي به راهبان ديگر وجود داشت. به اين ترتيب او به دنبال راه سريع تري براي انتقال آوازهاي جديد بود و در انتها توانست نت ها را نام گذاري كند. به نام هاي اوت، ر، مي، فا، سو، لا.
از آن زمان نت ها با استفاده از اين هجاها شروع به آموزش شدند و آنقدر اين روش كاربردي شد كه گيدو و روش وي در سراسر ايتاليا معروف شد. نام گذاري اين نت ها به مرور زمان در جهان به شكل آموزش سلفژ و خوانندگي امروزي درآمد يعني دو، ر، مي، فا، سو، لا، تي. اين سيستم نام گذاري را بعد ها سولفژ «solfege» ناميدند كه از زبان فرانسوي گرفته شده است.
آموزش سلفژ خوانندگي چيست؟
[caption id="attachment_4264" align="aligncenter" width="640"] يادگيري سلفژ[/caption]
براي بعضي افراد علاقه مند به حرفه هاي مربوط به موسيقي مثل نوازندگي، خوانندگي مسير ورود به دنياي هنر ممكن است با مسائلي همراه باشد كه خوشايند نيست. از سر زدن به استوديوهاي مختلف و تست دادن گرفته تا برداشت هاي ضبط بي ثمر و تمرين هاي طاقت فرسا؛ خب بايد گفت كه اين امر به طور كامل طبيعي است و بر سر راه همه افرادي كه امروزه به صورت حرفه اي يا تخصصي مشغول به خواندن و نواختن هستند، بوده است.
جدا از اين موضوع قدمي كه مي تواند باعث شود فرد علاقه مند پيشرفت داشته باشد، آموزش ديدن و تمرين است كه مي تواند راه را تا حدود بسيار زيادي براي هنرجو هموارتر كند. همانطور كه اشاره شد، آموزش سلفژ يك نوع فن و تكنيكي است كه در نهايت فرآيند يادگيري آن فرد مي تواند به راحتي و به درستي نت خواني را انجام دهد و از ابزار حنجره يا آلت موسيقي خود به بهترين شكل استفاده كند.
كاربرد آموزش سلفژ و خوانندگي چيست؟
سلفژ را مي توان به عنوان يك مهارت پايه براي افرادي دانست كه قصد خوانندگي يا نوازندگي ساز را دارند و مي خواهند نت خواني را به طور كامل ياد بگيرند. براي افراد به خصوص علاقه مندان به خوانندگي آموزش ديدن دوره هاي سلفژ مي تواند باعث شود كه افراد، نت ها به صورت صحيح و به هم پيوسته بدون مكث و توقف بخوانند.
در طي فرآيند يادگيري در مورد نت ها قوانيني وجود دارد كه بايد حين خواندن آن رعايت شود، مثل ارزش هاي زماني هر نت و آكسان گذاري به اندازه. اين تكنيك ها در آوازخواني باعث مي شود كه هر نت با توجه به فركانس مختص به خود خوانده شود كه به اصطلاح آن را «سيلاب» مي گويند و هر نت بايد در سيلاب خود خوانده شود.
چرا بايد سلفژ را ياد گرفت؟
همانطور كه اشاره شد، يكي از راه هاي موفق شدن در زمينه موسيقي مي تواند آموزش سولفژ باشد. به عنوان يكي از مباحث پايه در زمينه آوازخواني و حتي نوازندگي، سولفژ به شما كمك مي كند كه نت ها را به خوبي ادا كنيد و ابزار موسيقي خود را به كار گيريد و لذت ببريد.
آموزش ديدن در زمينه سولفژ بايد همراه با تمرين و تكرار كردن باشد تا تسلط لازم براي نواختن و خواندن صورت بپذيرد، مثل افراد حرفه اي كه ممكن است بارها و بارها ديده باشيد كه با ديدن نت بدون مكث شروع به خواندن مي كنند و با آكسان گذاري در كلام و نت، شما را جذب مي كنند تا به پاي اجراي آن ها بنشينيد.
همانطور كه اشاره شد، راز موفقيت در به دست آوردن قدرت اين جاذبه مي تواند تنها در چند كلمه خلاصه شود، آموزش، تمرين و تكرار.
آموزش سلفژ و خوانندگي داراي چند بخش است؟
به صورت كلي يادگيري سلفژ را مي توان به دو جزء تقسيم كرد، يادگيري و ديكته. قسمت يادگيري اين مبحث پر اهميت به دو بخش تقسيم مي شود كه در ادامه به آن اشاره شده است:
- صدا خواني: در اين قسمت شما انواع وزن نت ها و الگوهاي ريتمي را ياد مي گيريد.
- وزن خواني: در اين بخش هم با وزن هاي موسيقي به خوبي آشنا مي شويد.
جزء آخر هم كه به اسم ديكته يا تمرين شناخته مي شود، توسط هنرآموزهاي ديكته صدا، ريتم و آواز تمرين مي شود تا به اصطلاح ملكه ذهن شما شود؛ از اين جزء مي توان به عنوان مهم ترين بخش آموزش ياد كرد.
با ابزار موسيقيايي خود بيشتر آشنا شويد
جدا از مسئله آموزش، بحث شناخت مي تواند به صورت شگفت انگيزي به روند حرفه اي شدن شما كمك كند كند. شناخت بر اينكه شما چه ابزاري را در اختيار داريد و اين ابزار تا چه مقدار قادر خواهد بود به شما كمك كند. اين مسئله در مورد سازها مي تواند تا حدودي ملموس تر از حنجره باشد، زيرا حنجره هر فرد مي تواند با توجه به انواع مختلف جنس صداها داراي خواص منحصر به فردي باشد.
در ادامه در مورد اينكه نوع صداي انسان مي تواند به چند بخش تقسيم شود، اشاره خواهيم كرد تا بهتر بتوانيم از صداي خود استفاده كنيم؛ صداي انسان از نازك ترين حالت تا كلفت ترين نوع به اين شكل است:
- سوپرانو
- متسو سوپرانو
- كنترالتو
- تنور
- باريتون
- باس
چگونه مي توانيم آموزش سلفژ و خوانندگي را ببينيم؟
بر اساس ادعاي برخي از متخصصان و مربيان رشته موسيقي، آموزش ديدن در زمينه سلفژ عامل مهم موفقيت در زمينه موسيقي است! بنا به اين نظر و متقضيان بسياري كه به دنبال يادگيري و پيشرفت در زمينه موسيقي هستند، كلاس هاي زيادي در شهرها داير شده اند تا به آموزش سلفژ خوانندگي صفر تا صد بپردازند. از جمله اين آموزشگاه ها كه در شهر تهران تاسيس شده است و مربيان جوان و كار بلد در آن مشغول فعاليت هستند، مي توان به استوديو بارانا اشاره كرد.
اين استوديو علاوه بر آموزش، خدمات ديگري نيز مثل تنظيم آهنگ، ميكس و مستر، ارائه شهر و ترانه، ملودي سازي و... را به علاقه مندان و مراجعه كنندگان ارائه مي دهد.
سخن پاياني
آموزش سلفژ و خوانندگي به عنوان يك ابزار عالي براي يادگيري موسيقي شناخته مي شود كه به درك بيشتر و بهتر موسيقي بسيار كمك مي كند. از نگاهي ديگر سولفژ را مي توان زبان موسيقي ناميد كه قرن ها است از آن استفاده مي شود. يادگيري موسيقي مانند هر فن و مهارت ديگر نيازمند آموزش صحيح و تمرين براي مسلط شدن به تكنيك هاي نت خواني و نوازندگي است.
در اين مقاله سعي بر اين داشتيم كه با پرداختن به موضوع آموزش آكادميك سولفژ كمكي به شما در درك بهتر اين موضوع كرده باشيم.